Podsumowanie roku 2019 w Meksyku
Co kluczowego stało się w Meksyku w 2019 roku? Jak wyglądał pierwszy rok u władzy prezydenta AMLO? Jakie sukcesy odnieśli Meksykanie w różnych dziedzinach? O tym poniżej w podsumowaniu najważniejszych wydarzeń roku.
1."Roma" z trzema Oskarami
Film meksykańskiego reżysera Alfonsa Cuarona okazał się zwycięzcą aż w trzech kategoriach: Najlepszy Reżyser, Najlepsze Zdjęcia, Najlepszy Film Zagraniczny. Główna aktorka, Yalitza Aparicio, została włączona na listę 100 najbardziej wpływowych kobiet świata stworzoną przez BBC. Co więcej, Alejandro González Iñárritu jako pierwszy Meksykanin w historii przewodniczył jury w Cannes. Najbardziej krwawy rok w historii
2. Najkrwawszy rok w historii
Niestety, Meksyk zamyka rok z tragicznym bilansem: ok. 36.000 zabójstw, z czego jedynie 10% sprawców zostało złapanych i ukaranych. To najwyższa liczba zabójstw w skali roku zanotowana w historii kraju.
Ten rok smutno zapisze się w pamięci obywateli poprzez kilka wydarzeń:
- masakra w Minatitlan, Veracruz: 19 kwietnia doszło do strzelaniny w restauracji "Los Potros", podczas gdy grupa przyjaciół świętowała 52. urodziny jednej z kobiet. Czternaście osób zostało zabitych (w tym roczne dziecko), reszta była zmuszona do patrzenia na mordowanie ich przyjaciół i rodzin. Był to najprawdopodobniej atak jednej z grup przestępczych, która chciała, aby właścicielka lokalu płaciła im haracz. Domniemany sprawca został zatrzymany.
- 28 sierpnia również w stanie Veracruz, w mieście Cotzalcoalcos doszło do pożaru w barze "Caballo Blanco", w wyniku którego zginęło 29 osób, a kilkanaście zostało poważnie rannych. Najprawdopodobniej pożar był spowodowany celowo.
- starcia w Culiacan: 17 października doszło do jednego z największych starć między wojskiem meksykańskim a kartelem Sinaloa po tym, jak zatrzymano Ovidio Guzmána Lópeza, syna słynnego założyciela kartelu, El Chapo. W wyniku walk zginęło 8 osób, 16 zostało rannych, zablokowano 19 ulic, a z więzienia Aguaruto uciekło 51 więźniów. Ovidio Guzman został decyzją prezydenta wypuszczony na wolność, gdyż "sytuacja stała się bardzo niebezpieczna" oraz w celu "ochrony życia ludzkiego", a cała akcja wojska została szeroko skrytykowana jako nieudolna i źle zaplanowana.
- masakra rodziny LeBaron: 4 listopada członkowie jednej ze zorganizowanych grup przestępczych zaatakowali samochody, w których jechały 3 kobiety wraz z dziećmi, wszystkie należące do znanej mormońskiej rodziny LeBaron zamieszkującej stan Chihuahua. Dziewięć osób zginęło na miejscu, jedna dziewczynka zaginęła.
3. Rok protestów
To był rok pod znakiem protestów i demonstracji feministek, taksówkarzy oraz policjantów. Ci ostatni okupowali wjazd na lotnisko w mieście Meksyk na znak sprzeciwu wobec utworzenia Gwardii Narodowej przez nowego prezydenta. Taksówkarze w październiku zablokowali główne ulice miasta żądając usunięcia dostępu do aplikacji przewozowych takich jak Uber, DiDi czy Cabify. Najwięcej manifestacji zorganizowały feministki, wyrażając swoją złość na zwiększającą się przemoc oraz brak reakcji ze strony policji oraz rządu. W trakcie ich marszy część stolicy została zdewastowana, a kilka emblematycznych pomników pomazanych. Obecnie Anioł Niepodległości został z tego powodu zamknięty dla zwiedzających i jest w trakcie renowacji.
4. Odeszli
Spośród wszystkich, którzy odeszli od nas w 2019 roku, były dwie szczególnie znane postaci:
5 września odszedł ceniony artysta oraz aktywista pochodzący z Juchitanu, Francisco Toledo. 23 dni później, w wieku 71 lat, zmarł José José, legenda muzyki, autor tekstów, aktor i producent muzyczny.
5. Tragedia w Hidalgo
W wyniku wybuchu rurociągu z ropą naftową w miejscowości Tlahuelilpan w stanie Hidalgo zginęło 137 osób. Ofiary to głównie mieszkańcy pobliskich miejscowości, którzy próbowali ukraść paliwo wyciekające z uszkodzonej części ropociągu (w Meksyku nazywani są huachicoleros). Zjawisko kradzieży ropy istnieje w Meksyku od dawna, a nowowybrany prezydent López Obrador postanowił rozprawić się z mafią paliwową. Wysłał ok. 5000 żołnierzy i policjantów, aby chronić ropociągi, wykryć miejsca kradzieży i schwytać winnych. Najbardziej atakowane przez złodziei ropociągi zostały zamknięte, co spowodowało problemy z dostawą paliwa i gigantyczne kolejki na stacjach benzynowych.
6. Zmiany prawne
Następujące stany zalegalizowały małżeństwa osób tej samej płci: San Luis Potosí, Nuevo León, Hidalgo, Baja California Sur, Aguascalientes oraz Oaxaca. W sumie jest 19 stanów, w których osoby homoseksualne mogą zawrzeć związek małżeński.
Oprócz tego, od sierpnia wszystkie szpitale publiczne w całej republice powinny dokonać aborcji na życzenie kobiety, jeśli ciąża powstała w wyniku gwałtu. Wystarczy słowo kobiety, nie potrzebna jest oficjalne oskarżenie sprawcy ani dokument z policji.
7. Zdjęcie czarnej dziury oraz nanosatelita
O tym było głośno! Badacz z Narodowego Autonomicznego Uniwersytet Meksyku (UNAM) zdobył nagrodę "Breakthrough Prize" za pierwszą w historii fotografię czarnej dziury. Laurent Loinard był jednym z 347 członków projektu Event Horizon Telescope. Chociaż zdjęcie było niewyraźne, okazało się kamieniem milowym w badaniach przestrzeni kosmicznej.
Ponadto AztechSat-1, pierwszy nanosatelita meksykański, spełnił swoją misję w kosmosie - dotarł do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Jest to historyczny sukces w zakresie inżynierii.
8. Sukcesy w medycynie
O tego typu sukcesach przeważnie niewiele się mówi, a szkoda. Bo również w medycynie Meksyk w tym roku osiągnął znaczne sukcesy:
- badacze z UNAMu stworzyli plaster regenerujący skórę diabetyków. Wcześnie użyty, pomaga uniknąć amputacji kończyny w przyszłości.
- Eva Ramón Gallegos, badaczka z Politechniki Narodowej, zdołała wyeliminować wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) u 29 kobiet w mieście Meksyk za pomocą nieinwazyjnej terapii zwanej fotodynamiką. Również w zeszłym roku naukowcom z UNAM-u udało się opatentować formułę, która chroni wątrobę pacjentów z HIV.
9. Gastronomia
Meksykańska kuchnia od dawna jest znana i ceniona, w końcu jako jedyna na świecie jest wpisana na listę Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO. W 2019 roku doszły jednak dodatkowe wyróżnienia: Meksykanka Daniela Soto-Innes została ogłoszona najlepszym szefem kuchni na świecie (i jednocześnie jest najmłodszą osobą w historii, która otrzymała ten tytuł), a meksykańska restauracja Pujol została najlepszą restauracją w Ameryce Północnej według The World’s 50 Best Restaurants. W dodatku platforma Taste Atlas wybrała meksykańskie tacos al pastor jako najlepsze danie na świecie!
10. Ceramika Talavera wpisana na listę UNESCO
Meksykańska oraz hiszpańska ceramika Talavera została wpisana na listę Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO. Pomimo upływu czasu i różnicy między dwoma krajami, proces powstawania, począwszy od lepienia gliny, poprzez wypalanie, dekorowanie, aż do malowania naturalnymi barwnikami, niewiele się zmienił od XVI wieku.
Oprócz tego, w 2019 roku Meksyk obchodził ważne rocznice:
25- lecie powstania zapatystów w Chiapas
500 lat od rozpoczęcia konkwisty
10 lat od pierwszego zachorowania na grypę A (H1N1)
50 lat od inauguracji pierwszej linii metra w mieście Meksyk
5 lat od wymuszonego zaginięcia studentów w Iguali
25 lat od zamordowania Luisa Donaldo Colosia, kandydata PRI na prezydenta
100 lat od zamordowania Emiliana Zapaty, jednego z przywódców Rewolucji Meksykańskiej
